Career Opportunities After 12th 2025: दहावी किंवा बारावी झाल्यावर बऱ्याच विद्यार्थ्यांना पुढे काय करायचं याबद्दल प्रश्न असतो. जर तुम्हाला लवकर शिकून स्किल्स मिळवून कामाला लागायचं असेल, तर ITI (Industrial Training Institute) हा एक चांगला पर्याय ठरू शकतो. इथे थोडक्यात आणि कमी खर्चात तांत्रिक (technical) किंवा व्यावसायिक (non-technical) शिक्षण मिळतं, ज्यामुळे चांगल्या नोकऱ्या आणि कामाच्या संधी मिळतात. , Career in Marathi 2025
आय टी आय म्हणजे काय?
ITI का निवडायचं?
- कमी वेळात करिअर: ITI कोर्स लहान कालावधीचे असतात, त्यामुळे पदवी पूर्ण करण्यासाठी ३-४ वर्षे घालवायची गरज नाही.
- कमी खर्च: इथे शिकायला फार मोठा खर्च येत नाही, आणि काही सरकारी ITI तर अगदी मोफत शिक्षण देतात.
- लवकर नोकरीची संधी: इंडस्ट्रीज (industries) मध्ये कुशल कामगारांना कायम मागणी असते, त्यामुळे ITI पूर्ण झाल्यावर तुला लगेच काम मिळू शकतं.
- स्वतःचा व्यवसाय: काही ITI कोर्स केल्यावर स्वतःचा व्यवसाय सुरू करायचीही संधी असते.
Career Opportunities After 10th or 12th in ITI (Industrial Training Institute) | ITI कोर्सेस कोणते आहेत?
ITI मध्ये दोन प्रकारचे कोर्स असतात:
1. तांत्रिक (Technical) कोर्स
तांत्रिक कोर्सेस तेव्हा निवडायचे, जेव्हा तुला मशीन, इलेक्ट्रिक काम किंवा इंडस्ट्रीमध्ये काम करायचं असेल.
- इलेक्ट्रीशियन: यामध्ये इलेक्ट्रिक वायरींग आणि रिपेअरिंगचं काम शिकवले जाते.
- फिटर: मशीनरी बसवण्याचं आणि देखभाल करण्याचे काम शिकवले जाते.
- वेल्डर: वेल्डिंग शिकून बांधकाम किंवा मॅन्युफॅक्चरिंगमध्ये काम करता येते.
- ड्राफ्ट्समन (Mechanical): CAD सॉफ्टवेअर वापरून मशीनचे डिझाईन करणे शिकवले जाते.
- मोटर व्हेईकल मेकॅनिक: मोटर व्हेईकल मेकॅनिक मध्ये गाड्यांच्या दुरुस्तीचं काम शिकवले जाते.
2. गैर-तांत्रिक (Non-Technical) कोर्स
हे कोर्स त्यांच्यासाठी योग्य असतात, ज्यांना सेवा, कला किंवा इतर क्षेत्रांमध्ये काम करायचं असतं.
- COPA (Computer Operator and Programming Assistant): बेसिक कॉम्प्युटर ऑपरेशन आणि प्रोग्रामिंग शिकवले जाते.
- स्टेनोग्राफी आणि ऑफिस असिस्टंट: टायपिंग, शॉर्टहँड आणि ऑफिस वर्क शिकवले जाते.
- फॅशन डिझायनिंग: कपड्यांची डिझाईन आणि शिवणकाम शिकवले जाते.
- ब्युटिशियन कोर्स: ब्युटी पार्लर किंवा सलूनसाठी हेअर आणि स्किन केअरशिकवले जाते.
ITI ला प्रवेश कसा घ्यायचा?
- दहावी नंतर: बहुतांश ITI कोर्सेससाठी फक्त दहावी पास असलं तरी पुरेसे आहे.
- बारावी नंतर: काही खास कोर्सेससाठी बारावीची पात्रता लागते.
- वय: सामान्यतः १४ ते ४० वयाच्या व्यक्ती ITI कोर्सेससाठी पात्र असतात.
Career Opportunities After 10th or 12th in ITI (Industrial Training Institute)
1. तुरंत नोकरी मिळवा
ITI झाल्यावर तुला वेगवेगळ्या क्षेत्रांमध्ये नोकरी मिळू शकते, जसे की:
- उद्योग क्षेत्र: फॅक्टरी किंवा मॅन्युफॅक्चरिंग युनिटमध्ये इलेक्ट्रिशियन, फिटर किंवा वेल्डर.
- बांधकाम: प्लंबर, सुतारकाम किंवा वेल्डिंगसाठी नोकऱ्या.
- वाहन सेवा: गाड्यांच्या दुरुस्तीचे मेकॅनिक काम.
- IT क्षेत्र: COPA कोर्स पूर्ण केल्यावर डेटा एंट्री किंवा बेसिक सॉफ्टवेअर ऑपरेशनच्या नोकऱ्या.
2. सरकारी नोकऱ्या
ITI झाल्यावर सरकारी क्षेत्रात चांगल्या संधी उपलब्ध होतात.
- रेल्वे: सिग्नल रिपेअरिंग, ट्रॅक देखभाल यांसारख्या कामांसाठी.
- PSU कंपन्या: NTPC, BHEL आणि ONGC यांसारख्या कंपन्यांमध्ये टेक्निशियन म्हणून नोकरी मिळू शकते.
- सेना, नौदल आणि वायुदल: तांत्रिक कामांसाठी भरती होते.
3. स्वतःचा व्यवसाय सुरू करा
ITI कोर्स केल्यानंतर स्वतःची दुकानं उघडता येतात, जसं की:
- इलेक्ट्रिक रिपेअरिंगचं दुकान.
- प्लंबिंग किंवा सुतारकाम सेवा.
- ब्युटी पार्लर किंवा टेलरिंग.
- गाड्यांची सर्व्हिसिंग वर्कशॉप.
4. उच्च शिक्षण
ITI झाल्यावर डिप्लोमा किंवा अप्रेंटिसशिप कोर्सेससाठी जाता येतं.
- पॉलिटेक्निक कोर्सेस: ITI नंतर थेट डिप्लोमामध्ये प्रवेश घेता येतो.
- अतिरिक्त कोर्सेस: अधिक कौशल्य मिळवण्यासाठी शॉर्ट-टर्म कोर्सेस करू शकतो.
5. परदेशात काम
ITI झाल्यावर वेल्डिंग, प्लंबिंग, इलेक्ट्रिकल वर्क यांसारख्या क्षेत्रांमध्ये परदेशात चांगल्या पगाराच्या नोकऱ्या मिळतात.
ITI कोर्ससाठी सर्वोत्तम संस्था
- नॅशनल ITI, दिल्ली
- शासकीय ITI, मुंबई
- ITI, चेन्नई
- अॅडव्हान्स्ड ट्रेनिंग इन्स्टिट्यूट, कोलकाता
आय टी आय मध्ये यशस्वी होण्यासाठी काही टिप्स
- योग्य कोर्स निवडा: ज्यामध्ये तुला आवड आहे आणि ज्याची इंडस्ट्रीमध्ये मागणी आहे, तो कोर्स निवडा.
- प्रॅक्टिकल शिकण्यात लक्ष केंद्रित करा: जितकं प्रॅक्टिकल ज्ञान मिळवशील, तितक्या चांगल्या नोकऱ्या मिळतील.
- नवीन तंत्रज्ञान शिकत रहा: बदलत्या तंत्रज्ञानाबरोबर अपडेट राहा.
- अतिरिक्त प्रमाणपत्र मिळवा: सर्टिफिकेशन कोर्सेस केल्यामुळे नोकरीच्या संधी वाढतात.
Career Opportunities After 10th or 12th in ITI (Industrial Training Institute) | ITI बद्दल काही महत्त्वाचे प्रश्न (FAQs)
1. ITI म्हणजे काय?
ITI म्हणजे औद्योगिक प्रशिक्षण संस्था. येथे विविध तांत्रिक आणि गैर-तांत्रिक कोर्सेस शिकवले जातात, जे विद्यार्थ्यांना उद्योगांसाठी योग्य बनवतात. हे कोर्स अल्पकालीन आणि व्यावसायिक असतात.
2. ITI मध्ये प्रवेश घेण्यासाठी कोणती पात्रता लागते?
ITI मध्ये प्रवेश घेण्यासाठी, विद्यार्थ्याला दहावी किंवा बारावी (कोर्साच्या प्रकारावर आधारित) उत्तीर्ण असणे आवश्यक आहे. साधारणपणे दहावी पास असलेल्या विद्यार्थ्यांना प्रवेश मिळतो. वयाची मर्यादा १४ ते ४० वर्षे असू शकते.
3. ITI कोर्सचे कालावधी किती असतो?
ITI कोर्सेस साधारणतः ६ महिने ते २ वर्षांपर्यंत असतात, आणि त्याची कालावधी निवडलेल्या कोर्सच्या प्रकारावर अवलंबून असतो.
4. ITI नंतर कोणत्या करिअर संधी उपलब्ध आहेत?
ITI नंतर नोकरीसाठी विविध क्षेत्रांमध्ये संधी उपलब्ध आहेत, जसे की:
- उत्पादन उद्योग (फॅक्टरी, मॅन्युफॅक्चरिंग, वेल्डिंग, फिटर)
- वाहन दुरुस्ती (मोटर मेकॅनिक)
- सरकारी नोकऱ्या (रेल्वे, सार्वजनिक क्षेत्र उपक्रम, सेना, नौदल)
- स्वावलंबी व्यवसाय (इलेक्ट्रिकल रिपेअरिंग, ब्युटी पार्लर)
5. ITI पूर्ण केल्यानंतर उच्च शिक्षण घेता येतं का?
हो, ITI नंतर विद्यार्थ्यांना पॉलिटेक्निक डिप्लोमा किंवा अॅप्रेंटिसशिप ट्रेनिंग घेण्याची संधी असते. तसेच, त्यांनी अधिक कौशल्य वाढवण्यासाठी शॉर्ट-टर्म कोर्सेसही करू शकतात.
6. ITI मध्ये कोणते कोर्स सर्वाधिक मागणीमध्ये आहेत?
सध्याच्या काळात इलेक्ट्रीशियन, फिटर, वेल्डर, आणि मोटर व्हेईकल मेकॅनिक यांसारखे तांत्रिक कोर्सेस सर्वाधिक मागणीमध्ये आहेत. याशिवाय COPA (कंप्युटर ऑपरेटर आणि प्रोग्रॅमिंग असिस्टंट) सारखे गैर-तांत्रिक कोर्सेसही लोकप्रिय आहेत.
7. ITI नंतर परदेशात काम करण्याची संधी आहे का?
हो, ITI नंतर वेल्डिंग, प्लंबिंग, इलेक्ट्रिक कामांसारख्या कौशल्यांचा उपयोग करून परदेशात चांगल्या पगाराच्या नोकऱ्या मिळवता येतात. मध्यपूर्व, कॅनडा, ऑस्ट्रेलिया यांसारख्या देशांमध्ये ITI प्रशिक्षित व्यावसायिकांची मोठी मागणी आहे.
निष्कर्ष
दहावी किंवा बारावीनंतर ITI हा तांत्रिक आणि व्यावसायिक शिक्षण घेण्यासाठी उत्तम पर्याय आहे. कमी वेळ, कमी खर्च आणि लगेच नोकरीच्या संधी यामुळे ITI कोर्सेस लोकप्रिय झाले आहेत. जर मेहनत आणि योग्य मार्गदर्शन घेतलं, तर ITI नंतर करिअरमध्ये खूप चांगलं यश मिळवता येऊ शकतं.
दहावी बारावीनंतर ज्या मुलांना किंवा ज्या विद्यार्थ्यांना तांत्रिक क्षेत्रात जाण्याची आवड असते परंतु अतिशय कमी कालावधीत त्यांना शिक्षण घेण्याची गरज असते अशांसाठी आयटीआय म्हणजेच इंडस्ट्रियल ट्रेनिंग इन्स्टिट्यूट हा एक अत्यंत महत्त्वाचा पर्याय मानला जातो तसे बघायला गेलास या क्षेत्रात मुलांना थेरॉटिकल म्हणजेच पुस्तके ज्ञान कमी आणि प्रॅक्टिकल ज्ञान अधिकतम जास्त शिकवले जाते ज्यामुळे त्यांची गुणवत्ता ही बाकीच्यांच्या तुलनेत ही मोठ्या प्रमाणात वाढलेली आहे व त्यामुळे त्यांना मागणी देखील मोठ्या प्रमाणात आहे. त्यामुळे बहुसंख्य विद्यार्थी चाकण हा दहावी बारावीनंतर आयटीआय म्हणजेच इंडस्ट्रियल ट्रेनिंग इन्स्टिट्यूट कडे जास्त वाढलेला आहे.